Zuid-Kennemerland

Terugkijken naar 15 mei dagtocht Utrecht

De dagtocht gaat dit keer naar Utrecht. Uit de beschrijving in de nieuwsbrief valt op te maken dat de reis vooral in het teken staat van bomen. Een goed moment daarvoor, want veel bomen zijn juist nu op hun mooist. 

We bezoeken Boschwijk in Soest als eerste tuin. Deze landschappelijke tuin is al in het begin van de twintigste eeuw aangelegd. De huidige tuineigenaren wonen er sinds 1998. Een smalle doorgang langs het huis, met aan één kant een rij bomen, die de omgeving afschermen, vormt de toegang tot de tuin. Eenmaal binnen betreden we een parkachtige landschap omringd door hoge bomen. Er zijn beuken, eiken, maar ook veel bijzondere soorten, zoals een grote davidia, de zakdoekjesboom.

Voordat we de tuin in wandelen genieten we van een kop koffie met subliem smakend gebak. Het recept blijft geheim, al wordt er wel even een tipje van de sluier opgelicht over de bakwijze.
De bomen vormen het absolute hoogtepunt van deze tuin. Het is een heerlijke plek om een beetje rond te wandelen en af en toe een bijzondere boom of de bloeiende rododendrons wat beter te bekijken. Er is een water met een romantisch bruggetje erover, en erin een eiland met bomen en struiken. Een stel brandganzen heeft er ergens een nest. We zien ze bedaard rondzwemmen.
Het huis is uit 1973, dus veel minder oud dan de tuin, maar is op een mooie manier ingebed in het groen. Rond het huis is er ook een mooi schaduwlaantje met hosta’s, een border, die nu nog niet in bloei staat en een moestuin. Dan is er verderop ook nog een grote bloemenweide. De overgang van de parkachtige tuin naar de bloemenwei voelt nogal abrupt, misschien vooral omdat het een heel andere manier van tuinbeheer inhoudt. Hier mag alles met mate zijn gang gaan. Om het gras terug te dringen is er ratelaar ingezaaid. Daardoor is de diversiteit toegenomen. Er is jammer genoeg geen pad door de bloemenweide, zodat het alleen kijkgenot oplevert, andere zintuigen komen er helaas niet aan te pas. 

De volgende tuin is Hofstede Eyckendal, ook in Soest. Dit is een rijksmonument op de locatie van het vroegere jachthuis van stadhouder Willem III. We lopen onder mooie hoge beuken de tuin in. In de hoogstamboomgaard staan lange tafels en stoelen voor ons klaar. Een heerlijke plek voor de lunch op deze mooie dag! Minpuntje is het verkeerslawaai, er is veel vrachtverkeer vlak langs het huis.

Na de lunch ga ik allereerst een kijkje nemen in de moestuin. Na het natte voorjaar moet de tuin misschien nog een beetje op gang komen, de meeste bedden zijn nog leeg, met begroeide randen of zelfs helemaal begroeid met planten die uit zichzelf daar terecht lijken te zijn gekomen.

In de kas staan zaailingen in kweekbakken weg te kwijnen, met teveel in te kleine potjes, kennelijk te veel en te dik gezaaid. En ook nog een aantal grote, gezonde planten, die wachten op het moment dat ze naar buiten mogen.

Naast het huis is een een vijver met planten in potten eromheen. Dit is een wat meer formeel deel van de tuin. Teruglopend langs de moestuin en door de kleine boomgaard, kom ik bij een waterplas terecht, die nu ongetwijfeld groter is dan normaal, een enorme plas, met verderop weilanden, omringd door bomen. Er is een bankje met uitzicht op het water. Het is een prachtige plek en het is heerlijk warm weer dus is het erg aanlokkelijk om daar te blijven mijmeren, maar ik moet verder, er is mij nog een (beginnend) voedselbos beloofd.

Ik kom twee prachtige schapen tegen onder de struiken. Die liggen hier met hun dikke vachten te schuilen voor de warmte van de zon. Ik loop verder over een smal pad langs bosschages aan de rand van het weiland. (De in de beschrijving vermelde heemtuin heb ik niet gevonden, of niet herkend. Ik zag pas later in de beschrijving, dat deze er geweest zou moeten zijn.) 

Het beloofde voedselbos kan ik in eerste instantie niet vinden. Tot ik tussen het struikgewas en aan de weilandkant van het pad wat jonge aanplant ontdek, allemaal met een naametiket eraan. Uiteindelijk zie ik bij elkaar een stuk of twintig van deze jonge boompjes. De meeste hebben dode takken, enkele lijken helemaal dood. Een rijtje druiven is bijna niet meer te vinden, dit blijkt helemaal overwoekerd.

Wat is hier mis gegaan? Het weer is afgelopen winter natuurlijk niet fijn geweest voor jonge aanplant en de grond veel te nat. Maar hier lijkt van alles lukraak in de grond te zijn gezet, met het idee dat er misschien wel iets van terecht zou komen. Een amandel, bijvoorbeeld, in de Hollandse regen en kou.

Wat vind ik van deze tuin? Positief is de circulaire werkwijze en het respect voor de natuurlijke omgeving. En de omgeving is mooi. Het is een fijne plek, op het verkeerslawaai na. Maar het beeld van de tuin uit de beschrijving klopt niet helemaal met wat er te zien is.

   

De laatste tuin die we bezoeken is het Cantonspark, in 1914 aangelegd door August Jansen en daarna tot 1987 in gebruik als botanische tuin van de universiteit van Utrecht. Het is nu van de gemeente Baarn en wordt sinds 2018 gerestaureerd. Er zijn inmiddels veel nieuwe Aziatische bomen en heesters bijgeplant.

Hier natuurlijk geen trotse eigenaar, maar wel twee enthousiaste gidsen om ons rond te leiden. Je ziet in het park nog veel overblijfselen van de periode dat het een privétuin was: een colonnade, het tennishuisje en een ommuurde rozentuin. En langs de paden overal bijzondere bomen, die er voor een deel al geplant zullen zijn in de tijd van de eerste eigenaar. Een romantische pergola met bloeiende witte wisteria is misschien een moderne toevoeging, maar past hier goed bij.

Ook hier weer een enorme zakdoekjesboom en een indrukwekkende sequoia, maar ook mij totaal onbekende bomen met heel bijzondere bloeiwijzen.

Centraal in het park is de oranjerie, de Wintertuin, een grote kas bedoeld om planten te laten overwinteren. Binnen staat een enorme palm, die vermoedelijk te groot is geworden om nog naar buiten te kunnen. Er is ook een verticale tuin, een met planten begroeide wand. Het gebouw is een monument, dus er mag geen keuken in gebouwd worden, zodat het gebruik ervan beperkt is. Het is nu vooral mooi van buiten.

Het is een bijzonder park, door de combinatie van romantische bouwsels en exotische bomen. Spannend. Maar daardoor ook wel een beetje een rariteitenkabinet. 

                                  Marian van de Horst 

foto’s Inge Retra en Marian van de Horst