Zuid-Kennemerland
Een mens in de oertijd was genoodzaakt om bloemen, vruchten, bessen en wortels te herkennen in de (wilde) natuur die eetbaar waren om te overleven. Tegenwoordig hebben we een agrarische cultuur ontwikkeld die de mensheid voorziet in de behoefte van groenten, knollen en wortels. Deze zijn het hele jaar ‘voorradig’, men kiest tegenwoordig uit het schap van de buurtsuper wat hij die dag wil gaan eten, men hoeft de natuur niet in om zijn kostje bij elkaar te scharrelen. Jammer? Over het algemeen zijn we ‘vergeten’ hoeveel eetbare planten en bloemen er in de natuur voor handen ligt. Een hoeveelheid noemen zou te ver gaan, een excursie met gids door de duinen bijvoorbeeld zou tot de mogelijkheden horen om een kleine indruk te kunnen krijgen.
Oriënteer je goed, want er zijn nog steeds mensen die bijvoorbeeld ‘dodelijke’ paddestoelen voor eetbare aanzien.
Dichter bij huis, in onze eigen (achter)tuin vinden we misschien ook eetbare planten, bloemen, bessen en vruchten, afgezien van de fruitbomen die we speciaal voor het oogsten van fruit hebben geplant.
Eetbare bloemen
In Nederland zijn we nog niet zo bekend met het eten van bloemen. We kennen de ‘bloemen’ die we eten als groente, zoals artisjok, broccoli en bloemkool in verschillende kleuren. Laatst bezocht ik een mooie tuin waar de rode boerenkool tussen de sierplanten stond, heel verrassend en mooi ook. Er zijn vele bloemen die we voor de sier in onze tuin planten, maar er zijn daarbij ook bloemen die zeer smaakvol zijn, pittig, kruidig, zoet of ‘neutraal’. Bloemen die je als garnering kunt gebruiken, bijv. in je salade of je fleurt je gebak ermee op. Eetbare bloemen zijn meer dan lekker en decoratief, ze passen goed bij de behoefte aan gezond en biologisch eten.
Pluk de (onbespoten!) bloemen bij voorkeur ’s morgens. Bewaar de bloemen in een bakje, met vochtig papier, in de koelkast. (ca 1 week)
Voor mensen met allergieën wordt aangeraden alleen de bloemblaadjes te eten; verwijder hart, bloemkelk en stamper.
We kunnen 3 groepen onderscheiden waarbij er eetbare bloemen te vinden zijn:
1. De één-jarigen
2. De kruidachtigen
3. De vaste planten, struiken en bomen
Hieronder vindt u een overzicht van de eerste twee groepen aangezien er nu nog veel soorten in bloei staan. Ik noem voor de volledigheid, betreft de juiste soort, de latijnse naam erbij. De eetbare bloemen van vaste planten, struiken en bomen volgen later.
Boeken:
Eetbare bloemen - Anna koster, minigids met 50 eetbare bloemen
Bloemen met smaak – Anna Koster. Met recepten. De smaak van bloemen- Julia Voskuil, wanneer zaaien, oogsten, eten. Met recepten.
Carpaccio van courgette, met tomaat, hibiscus gevuld met (kruiden)kaas, feta en diverse eetbare bloemen (zie foto)
Een recept van mezelf, geheel uit eigen tuin: als koud voor- of tussengerecht:
Schaaf plakjes courgette, evt even grillen in pan of oven. Rangschik ze mooi, dakpansgewijs op het bord. Versier met eetbare bloemen die je voorradig hebt, stukjes tomaat hier en daar. Verkruimel tot slot de feta erover. Eventueel peper en zout, enkele druppels dressing.
Calendina Officinalis
Goudsbloem. bloem: peperig, licht bitter; als kleursof gebruikt als saffraan (in de rijst, ‘Poor Man’s Saffran’).
zie foto onder
Centaurea cyanus
Korenbloem. Blauwe bloem: licht kruidig, in salades en drankjes.
Cucurbita pepo
Courgettebloem. Bloem: zacht zoet. Gevuld zeer decoratief!
Eruca vesicaria
Rucola. Geel of witte bloem en blad: pittig. Helianthus annuus,
Helianthus annuus,
Zonnebloem. Pit en bloem: bloemblaadjes smaken nootachtig; in salades; jonge groene bloemknoppen geblancheerd smaken ri. aardpeer, artisjok. Gebrande pitten over salades.
Phaseolus coccineus
Pronkboon. Bloem: boonachtig. Tagetes lucida, dragonafrikaantje, Tagetes patula ‘Mr.Majestic’, Geel, oranje, rode bloemen: heerlijk in salades, sauzen en thee; citrusachtig.
Tropaeolum
Oost-Indische kers. Blad, zaad en geel, oranje, rode bloem: radijsachtig, pittig; zaad: inmaken als kappertjes.
Tagetes lucida, dragonafrikaantje,
Tagetes patula ‘Mr.Majestic’,
Geel, oranje, rode bloemen: heerlijk in salades, sauzen en thee; citrusachtig.
Viola cornuta, odorata en tricolor
Viooltjes. Bloem in salades, op gebak en in ijsklontjes.
Enkele kruidachtigen:
Van alle gangbare tuinkruiden zijn de bloemen eetbaar.
Allium schoenoprasum en tuberosum
(Knoflook)Bieslook. Bloem en blad; bloemblaadjes lostrekken in salade
Allium ursinum
Daslook. Witte bloem en blad: bloem in salade, knoflooksmaak.
Anethum graveolens
Dille. Blad en bloem: bij vis en salades.
Borago officinalis
Komkommerkruid. blauwe bloem: komkommersmaak, in (fruit)salades en limonades.
zie foto onder
Brassica nicra/Zwarte mosterd
(vindbaar in de kustduinen), bloem en zaad.
Coriandrum sativum
Koriander. Witte bloemen, jong blad, wortel, zaad: pittig; Indiase keuken.
Foeniculum vulgare
Venkel. Bloem, blad, zaad, knol: bloemen en zaad smaken naar drop; lekker in soep, desserts en thee.
Helichrysum angustifolium en italicum
Kerrieplant. Gele bloem: kerriesmaak
Matricaria chamomilla (syn.M.recutita)
Kamille. Bloem vers of gedroogd in thee.
Ocimum basilicum
Basilicum. Blad en hele bloem, paars, lila of wit.
redactie: gepubliceerd in de nieuwsbrief van oktober 2020